افزایش دما، موزها را در معرض خطر جدی قرار داده است
تولید موز در هند با افزایش خطرات ناشی از افزایش دما و بازگشت آفات مرتبط با تغییرات اقلیمی روبهرو است، امری که میتواند به طور قابل توجهی بر افرادی که برای تغذیه به این محصول وابسته هستند، تأثیر بگذارد.
مطالعهای که توسط یک سازمان بریتانیایی به نام «Christian Aid» انجام شده است، نشان میدهد که هند، بهعنوان بزرگترین تولیدکننده موز در جهان، ممکن است تا سال ۲۰۵۰ به دلیل افزایش دما ناشی از تغییرات اقلیمی، با کاهش تولید مواجه شود. موز در دمایی بین ۱۵ تا ۳۵ درجه سانتیگراد رشد میکند و برای رشد مؤثر به آب فراوان نیاز دارد.
موز چهارمین محصول غذایی مهم در جهان پس از گندم، برنج و ذرت است. در هند، موز حدود ۲۰ درصد از کل سطح زیر کشت را به خود اختصاص داده است. ایالت تامیل نادو بیشترین سطح زیر کشت را دارد، در حالی که ماهاراشترا در تولید و صادرات پیشتاز است.
مشارکت هند در صادرات جهانی موز نسبتاً کمتر است. این کشور در رتبه دوازدهم قرار دارد، که نشان میدهد تولید بیشتر برای مصرف داخلی است و نقشی مکمل در تأمین تغذیه دارد.
مطالعهای با عنوان «رفتن به سوی موز: چگونه تغییرات اقلیمی میوه محبوب جهان را تهدید میکند»، هشدار میدهد که ۶۰ درصد از بهترین مناطق کشت موز به دلیل افزایش دما ناشی از تغییرات اقلیمی در معرض خطر قرار دارند. این مطالعه به بررسی تأثیرات کوتاهمدت و بلندمدت تغییرات اقلیمی پرداخته است.
این مطالعه تأکید میکند که تأثیرات تغییرات اقلیمی بر موز در کوتاهمدت از طریق رویدادهای شدید آبوهوایی مانند بارشهای طوفانی، سیلابهای شدید و شرایط خشکسالی احساس خواهد شد، در حالی که افزایش تدریجی دما و تغییرات در فصل بارندگی در بلندمدت بر تولید تأثیر میگذارد.
تأثیر بر هند
این گزارش نشان میدهد که انتظار میرود هند تا سال ۲۰۵۰ به دلیل تغییرات اقلیمی با کاهش بازدهی موز مواجه شود. افزایش مداوم دما به علت فعالیتهای انسانی منجر به افزایش حملات آفات و گسترش بیشتر آنها شده است، که میتواند بر تولید و همچنین تغذیه تأثیر بگذارد. در هند، تغییرات اقلیمی باعث تشدید بیماریهای قارچی، مانند بیماری پاناما، و آفات، مانند سوسک موز شده است که تولید را تهدید میکنند.
کشاورزان هندی عمدتاً گونه موز کاوندیش را پرورش میدهند. اما این گونه بسیار مستعد بیماری پاناما TR4 است، یک بیماری قارچی که با نام پژمردگی فوزاریومی نیز شناخته میشود. این بیماری باعث پژمردگی، زرد شدن و در نهایت مرگ گیاه میشود.
علاوه بر این، سوسک موز یا آفت ریشه موز مشکلات مختلفی مانند رشد ناقص، شکستن گیاه، کاهش بازدهی و رسیدن زودرس میوه را ایجاد میکند که در نتیجه بر درآمد کشاورزان تأثیر میگذارد.
در همین حال، کمبود تنوع در گونههای موز، به دلیل اینکه کشاورزان هندی عمدتاً گونه کاوندیش را که از نظر اقتصادی سودآورتر است، کشت میکنند، احتمال آسیبپذیری در برابر تأثیرات غیرمستقیم تغییرات اقلیمی، از جمله بیماریها را افزایش میدهد. نبود تنوع ژنتیکی خطر بروز بیماریهای جدید را افزایش میدهد، زیرا انتخاب طبیعی نمیتواند منجر به بقا و گسترش ژنومهای مقاوم شود.
تحلیل این مطالعه همچنین الگوهای بارندگی در مناطق تولید موز را بررسی کرد. مشخص شد که در کمربند مرکزی هند، از جمله ایالت ماهاراشترا که صادرکننده موز است، رویدادهای بارش شدید از سال ۱۹۵۰ سه برابر شده است، با وجود کاهش کلی در بارندگی سالانه.
برخلاف سایر میوهها، موز در تمام طول سال در دسترس، مقرونبهصرفه و مغذی است. علاوه بر این، معیشت بسیاری از خانوادهها به الیاف موز وابسته است که برای ساخت کیسه، طناب و کاغذ استفاده میشود. کاهش تولید موز بر درآمد ۴۳ درصد از جمعیت شاغل هند که به کشاورزی وابسته هستند، تأثیر خواهد گذاشت.
وضعیت جهانی
در حال حاضر، آمریکای لاتین و کارائیب ۸۰ درصد از صادرات جهانی موز را به خود اختصاص دادهاند. با این حال، گزارشی هشدار میدهد که تا سال ۲۰۵۰، ۶۰ درصد از مناطق مناسب کشت موز ممکن است از دست بروند و این امر منجر به کاهش شدید بازدهی در کشورهایی مانند هند، برزیل، کلمبیا و کاستاریکا خواهد شد. در بسیاری از کشورهای آفریقایی، موز بهعنوان غذای اصلی استفاده میشود و هرگونه کاهش بازدهی، سوء تغذیه را تشدید خواهد کرد.
این گزارش این چالشها را به رویدادهای شدید آبوهوایی، افزایش دما و افزایش آفات نسبت داده و بر لزوم کاهش فوری انتشار گازهای گلخانهای و حمایت بیشتر از کشاورزان تأکید دارد.
کارشناسان تأکید میکنند که افزایش درآمد کشاورزان کلید دستیابی به پایداری است. با وجود اینکه بریتانیا در صدر مصرف موز در اروپا قرار دارد، قیمت پایین در سوپرمارکتها مانع از آن میشود که تولیدکنندگان هزینههای فزاینده ناشی از تغییرات اقلیمی را پوشش دهند و بر لزوم قیمتگذاری عادلانه تأکید میکند.
