کیفیت موز در طول زنجیره تأمین
عناصر تشکیل‌دهنده کیفیت موز
ساختار میوه
- موز درخت نیست، بلکه گیاهی علفی است. این بزرگترین گیاه جهان است که می‌تواند از ۲ تا ۹ متر ارتفاع داشته باشد. برگ‌ها به صورت درهم‌تنیده رشد می‌کنند و یک «ساقه کاذب» را تشکیل می‌دهند. ساقه گل‌دهنده (همپ) که گل‌آذین را حمل می‌کند، در آخر ظاهر می‌شود. گل‌آذین (یا پوپوت) شامل گل‌های ماده و نر است.
- موزها به صورت «پای» یا «دست» بر روی خوشه سازماندهی شده‌اند و توسعه گل‌های ماده را نشان می‌دهند. در مورد موز کاوندیش که برای صادرات استفاده می‌شود، خوشه‌ها می‌توانند شامل ۲۰۰ تا ۲۵۰ میوه یا انگشت باشند و بیش از ۳۰ کیلوگرم وزن داشته باشند.
- برای رشد، موز به گرما (از ۲۵ درجه سانتی‌گراد تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد) و تناوب شدید بین باران و آفتاب شدید نیاز دارد که مربوط به اقلیم‌های مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری است.
- به طور کلی، موز به شرایط آب و هوایی حساس است (خشکسالی، سیل، باران‌های طولانی، طوفان)، به بسیاری از آفات (نماتدها، سوسک‌ها) و بیماری‌ها (سرکوسپوریوز، فوزاریوز).
- اولین دوره تولید یک موز از کاشت تا برداشت، بسته به مناطق آب و هوایی، ۹ تا ۱۲ ماه است.
- خوشه بر اساس قطر میوه و مدت زمان مرجع بین گل‌دهی و برش برداشت می‌شود. هر چه قطر بیشتر باشد، میوه به بلوغ نزدیک‌تر بوده و غنی از تمام ترکیباتی خواهد بود که کیفیت آن را تعیین می‌کنند. هر چه میوه لاغرتر باشد، پتانسیل کیفی آن کمتر خواهد بود. طول و درجه میوه‌ها باید با درجه تجاری رضایت‌بخش و نیازهای مشتری مطابقت داشته باشد .
- تعیین «نقطه برش» ضروری است تا مدت زمان نگهداری میوه‌ها با حمل و نقل دریایی سازگار باشد. بنابراین، میوه‌ها باید زمانی برداشت شوند که تعداد حداقل روزهای دمای بالاتر از آستانه ۱۴ درجه سانتی‌گراد (به اصطلاح درجات روز) را از زمان گل‌دهی تا مرحله ¾ کامل استاندارد (که مرجع تجاری است) جمع‌آوری کرده باشند. مدت زمان دستیابی به این مقدار دما ثابت نیست. ممکن است چند روز تا چند هفته تفاوت برای دستیابی به این مقدار مرجع بسته به منطقه تولید و ارتفاع محل کاشت وجود داشته باشد.
برداشت
ساختار کیفیت میوه ساخته شده در زمین
توجه به مدیریت درست کشاورزی موز، جلوگیری از هرگونه استرس برای دستیابی به پر شدن بهینه میوه‌ها در حین رشد ضروری است:
- تغذیه مناسب، برای اصلاح عدم تعادل‌ها یا کمبودهای خاک به طوری که گیاه بتواند به راحتی عناصر معدنی لازم برای رشد خود را جذب کند.
- حفاظت در برابر بیماری‌ها (سرکوسپوریوز، فوزاریوز و غیره) و آفات (نماتدها، سوسک‌ها، کرم‌ها، سوسک‌ها و غیره) که می‌توانند به باغ موز آسیب برسانند.
- نگهداری مداوم در مزرعه: برگ‌بری، حذف جوانه‌ها، و غیره.
تکامل میوه پس از برداشت
- موز جزء میوه‌های کلایمکتریک است. برخلاف میوه‌های غیر کلایمکتریک (آناناس، مرکبات، انگور و غیره)، میوه‌های کلایمکتریک می‌توانند پس از برداشت رسیده شوند، که این امکان را فراهم می‌کند که آنها در مرحله‌ای که به آن «سبز-رسیده» می‌گویند برداشت شوند: میوه به بلوغ نزدیک است اما هنوز سبز است. ویژگی دیگر این میوه‌ها این است که می‌توان بلوغ آنها را با قرار دادن در حضور اتیلن، گازی که سپس به طور طبیعی توسط میوه تولید می‌شود، تحریک کرد.
- در مورد موز، این مرحله «سبز-رسیده» اجازه می‌دهد تا مدت زمان زندگی سبز (DVV) تعریف شود. DVV به تعداد روزهایی که بین برداشت موز سبز و ورود طبیعی آن به بلوغ است، اشاره دارد. بنابراین، موزهای برداشت شده در مرحله ¾ کامل استاندارد دارای DVV هستند که می‌تواند بیش از ۲۰ روز در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد باشد. این ظرفیت بزرگ نگهداری یک مزیت عمده برای حمل و نقل و تجارت آن است.
مراقبت‌های بعدی برای حفظ کیفیت میوه
- حفاظت از خوشه‌ها ضروری است تا از ضربات، خراش‌ها و کبودی‌های میوه‌ها جلوگیری شود. برای این کار از پلی‌بگ‌ها، رشته‌ها، هابان‌ها و غیره استفاده می‌شود.
- در هنگام برداشت، مراقبت ویژه‌ای برای جلوگیری از خم شدن ساقه (که منجر به پوسیدگی تاج‌ها می‌شود)، جدا شدن تاج‌ها، لکه‌های لاتکس روی میوه‌ها در حین برش، ضربات و غیره انجام می‌شود.
منبع: سیراد برای انجمن بین‌حرفه‌ای موز (AIB) و با حمایت اودئادوم (فرانسه) تهیه شده است.
